Doğu Karadeniz Bölgesi’nin önemli bazı skarn tip yatakları jeolojik özellikleri
Skarn yatakları genellikle magmatik sokulumlar ve karbonat kayaçları arasındaki temas noktasında oluşur ve kalsit, volastonit gibi minerallerin yanı sıra bakır ve altın gibi değerli metaller barındırmasıyla önemlidir.
Doğu Karadeniz Bölgesi farklı yatak tiplerinin bir arada
bulunduğu önemli bir metalojenik kuşaktır. Masif sülfi tler başta olmak üzere
epitermal, hidrotermal, skarn ve porfi ri tip yataklar bölgedeki yatak
tiplerini oluşturmaktadır. Karbonatlı kayaçların (Berdiga Formasyonu) ve
bunları kesen granitik intrüzyonların yaygın olması nedeniyle bölge çok sayıda
skarn tip yatağa ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan en çok bilinenleri
Çambaşı, Kotana, Kirazören, Ögene, Özdil, Dağbaşı, Kartiba, Sivrikaya,
Demirköy, Eğrikar, Camiboğazı ve Arnastal’dır.
Bölgedeki skarn tip yataklar ile ilgili yapılan çalışmalar bu yatakların cevher tipleri, alterasyon ürünleri ve oluşum koşulları bakımından farklılıklar sunduğunu göstermiştir. Buna göre Özdil, Kartiba, Sivrikaya, Çambaşı, Kotana, Arnastal ve Camiboğazı yataklarında ekzoskarn tip cevherleşme söz konusu iken, Kirazören, Ögene ve Eğrikar yataklarında hem endoskarn zonu, hem de ekzoskarn zonu gelişmiştir. Özdil, Kartiba, Camiboğazı ve Sivrikaya yataklarında cevher minerali olarak oksit mineralleri (manyetit ve hematit) bulunurken, Arnastal, Kotana, Kirazören, Eğrikar ve Dağbaşı yataklarında oksitlere sülfür mineralleri eşlik etmektedir (Demir vd., 2017). Yan kayaç açısından ise Erken Jura’dan Geç Kretase’ye kadar değişen karbonat kayaçları ile Jura’dan Eosen’e kadar değişen intrüzyon yaşları verilmektedir. Yapılan bu çalışmalara rağmen, bölgedeki diğer yatak tiplerine kıyasla, skarn yatakların daha az oranda araştırıldığı, dolayısıyla bu yataklar arasında görülen jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal farklılıkların ve bu farklılıkların nedenlerinin yeterince aydınlatılmadığı görülmektedir.
KAYNAK
Y. Demir, MTA Dergisi (2019) 158: 167-196
Yorumlar
Yorum Gönder