Antik Deprem Mühendisliği Konusunda Gerçekler ve Bulgular

Antik deprem mühendisliği; arkeoloji, jeoloji ve malzeme biliminin kesişime noktasında yer alan bir araştırma alanıdır

 

1. Sacsayhuamán (Peru)

                •             Taş blokların her biri tonlarca ağırlığında ve “kırlangıç kuyruğu” (dovetail) tipi bağlantılarla birbirine geçmiştir.

                •             Bazı araştırmalarda, “metal zımbalar”dan bahsedilse de, kesin metal bağlantı kanıtı sınırlıdır; daha çok taşların üç boyutlu oyulmuş dişlerle birbirine geçmesi ve harçsız sıkı oturması depreme karşı dayanıklılığı sağlar.

                •             Yapılar, Machu Picchu gibi And Dağları’ndaki yüksek sismik bölgelerde yüzyıllardır ayakta kalmıştır.

 

2. Angkor Wat (Kamboçya)

                •             Buradaki taşlar genellikle harçsız birleştirilmiş ve ek yerleri “tenon–mortise” (geçme) sistemleriyle sabitlenmiştir.

                •             Bölge sismik olarak çok aktif olmasa da, zemin oturmaları için drenaj sistemleri yapılmıştır.

 

3. Knossos (Girit)

                •             Minoan medeniyetinin saray komplekslerinde sütunlar çoğunlukla ahşaptı; bu da depremlerde enerjiyi soğuruyordu.

                •             Zemin altı depolama ve esnek yapı malzemeleri kullanımı dikkat çeker.

 

4. Didim (Türkiye) – Apollon Tapınağı

                •             Büyük taş bloklar arasında “kurşun ve demir zımbalar” gerçekten kullanılmıştır.

                •             Bu zımbalar hem blokları sabitliyor hem de esneklik sağlıyordu — dolayısıyla sismik enerjiyi dağıtıyordu.

                •             Zımbaların çıkarılmasıyla bugün duvarlarda görülen delikler oluşmuştur.

 

5. Colosseum (Roma)

                •             Aynı şekilde, Roma mühendisleri de taş blokları “kurşunla kaplı demir kenetlerle” birbirine bağlamıştı.

                •             14. yüzyılda bu metalleri eritmek için sökülünce, taşlarda hala görülebilen kare/dikdörtgen delikler kalmıştır.

 

Sonuç

 

Antik toplumlar, deneme–yanılma ve gözlem yoluyla sismik dayanıklılığı öğrenmişlerdi.

                •             Taş geçme sistemleri

                •             Kurşun/demir zımbalar

                •             Esnek ahşap elemanlar

                •             Drenaj ve temellerde ağırlık dengelemesi günümüzde bile modern deprem mühendisliğinin öncülleri sayılabilir.

 

Kaynak: Mehmet Mısırlıoğlu

 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Geological Methods in Mineral Exploration and Mining / Roger Marjoribanks

Resim
Geological Methods in Mineral Exploration and Mining Roger Marjoribanks Second Edition This book is written as a practical field manual to be used by geologists engaged in mineral exploration. It is also hoped that it will serve as a text and reference for students in Applied Geology courses of universities and colleges. The book aims to outline some of the practical skills that turn the graduate geologist into an explorationist. It is intended as a practical “how to” book, rather than as a text on geological or ore deposit theory. YAYINA ULAŞMAK İÇİN: (1) https://link.springer.com/content/pdf/bfm:978-3-540-74375-0/1?pdf=chapter%20toc
Devamı

Baz metal yataklarının uzaktan algılama ile belirlenmesine bir örnek: Hakkari güneyi…

Resim
Baz metal yataklarının uzaktan algılama ile belirlenmesine bir örnek: Hakkari güneyi… H. A. Baran Ülkemizin önemli metalojenik kuşaklarından birinde yer alan bölge baz metaller açısından potansiyeli yüksek alanlar arasında yer almaktadır. İnceleme alanı ve çevresinde hali hazırda keşfedilmiş ve/veya işletilen 20 adet maden yatağı mevcuttur. Bunlardan 5 tanesi endüstriyel hammadde ocağı (mermer), 15 tanesi (10 Pb-Zn, 2 Cu, 3 Cr) ise metalik maden yataklarıdır. Uzaktan algılama ile maden aramada yaygın olarak kullanılan tekniklerden birisi de alterasyon tespitidir. Çalışma alanındaki madenler uzaktan algılama çalışmalarında yüksek başarı oranı ile tespit edilebilen demir veya demirli mineral içermektedir. Landsat 8 uydu görüntüsü üzerinde uzaktan algılama teknikleri (band oranlaması, kontrast germesi, renkli kompozit görüntü oluşturma) kullanılarak Hakkâri’de hali hazırda mevcut veya işletilen maden yataklarının konumları başarılı bir şekilde belirlenerek, 2 yeni potansiyel sahanın tesp...
Devamı

Çatalçam (Soma-Manisa) Au-Pb-Zn-Cu cevherleşmesinin jeolojik, mineralojikpetrografik ve sıvı kapanım özellikleri

Resim
Çatalçam (Soma-Manisa) Au-Pb-Zn-Cu cevherleşmesinin jeolojik, mineralojikpetrografik ve sıvı kapanım özellikleri Ramazan SARI, Şahset KÜÇÜKEFE, Gülcan BOZKAYA, Ömer BOZKAYA, Fatih BADEMLER, Zehra DEVECİ ARAL, Elif Dilek BAYRAKÇIOĞLU, Cahit DÖNMEZ ve Serkan ÖZKÜMÜŞ İnceleme alanı, Biga yarımadasının güneydoğusunda yer almaktadır. Arazide, sondaj ve laboratuvar çalışmalarıyla bölgede daha önce tanımlanmamış, Alt Miyosen ve öncesi birimleri kesen ve Au, Pb, Zn ve Cu anomalileri içeren diyorit porfir sokulumunun varlığı belirlenmiştir. Porfiri kütle ve sokulduğu çevre kayalar içinde birbirini kesen ve/veya iç içe geçmiş potasik, piropilitik, fillik ve arjilik alterasyon zonları gelişmiştir. Diyorit porfir ve yan kayada nabit altın, gümüş, pirit, kalkopirit, sfalerit ve galen içeren damar-damarcıklar gelişmiştir. Damar-damarcıklar derinlerde ondülasyonlu kuvars, orta ve üst seviyelerde masif kuvars, kalsit, dolomit ve barit dolguludur. Sfalerit, kuvars ve baritlerde yapılan sıvı kapanı...
Devamı

ALACAKAYA (ELAZIĞ) MERMERİNDE GULEMAN OFİYOLİTİNİN MUCİZESİ

Resim
Elazığ ili Alacakaya (Guleman) ilçesinde bulunan ve “Elazığ Vişnesi” olarak adlandırılan mermerin ünü ülkemiz sınırlarını aşmıştır. Literatürde “Rosso Levanto” olarak bilinen volkano sedimanter tektonik breş bölgede mermer olarak üretilmektedir. 1980’li yıllarda başlayan bir serüvenin ürünü olan Rosso Levanto günümüzde dünyanın en önemli yapılarında karşımıza çıkmaktadır. Elazığ vişnesi olarak bilinen breşik mermerler, Alp-Himalaya Orojenezine bağlı olarak oluşan ve Hatay, Adana, Elazığ, Ağrı doğrultusunda uzanıp İran’da son bulan kuşak içerisinde yer almaktadır. En iyi breşik mermerlerin oluştuğu yer Alacakaya (Guleman, Elazığ) bölgesidir. Guleman yöresinde yüzeyleyn ultramafik-mafik kayaçlar, tektonik dilimlenmeyle parçalanmış eksik dizi bir ofiyolit topluluğu olarak tanımlanmış ve “Guleman Ofiyoliti” olarak adlanmıştır (Özkan, 1982). Guleman (Alacakaya-Elazığ) bölgesini oluşturan litolojik birimler yaşlıdan gence doğru; Paleozoyik yaşlı Bitlis Metamorfitleri, Üst Kretase yaşlı ...
Devamı

Tectonic Triggers for Postsubduction Magmatic-Hydrothermal Gold Metallogeny in the Late Cenozoic Anatolian Metallogenic Trend, Türkiye

Resim
  Tectonic Triggers for Postsubduction Magmatic-Hydrothermal Gold Metallogeny in the Late Cenozoic Anatolian Metallogenic Trend, Türkiye Fabien Rabayrol, Craig J.R. Hart, and Robert A. Creaser   The newly defined, 1,500-km-long, late Cenozoic Anatolian metallogenic trend of Turkey is the central segment of the western Tethyan metallogenic belt and formed after the closure of the southern Neotethys Ocean. Mineral deposit discoveries along this trend show that the Oligocene to Miocene igneous units are highly prospective for gold-rich porphyry- and epithermal-style mineralization (~27 Moz) but that copper endowment is poor. However, the temporal and spatial constraints on late Cenozoic gold districts and isolated prospects and their tectonic affinity are poorly known, despite recent efforts. We herein provide new U-Pb and Re-Os age data and field observations from Miocene gold prospects and deposits throughout the Anatolian trend, which we interpret together with previousl...
Devamı