DİVRİĞİ VE OLTU (NE ANADOLU) ARASINDAKİ KÖMÜR ZUHURLARI (Başpınar, Kükürtlü, Sütkans, Oltu, Balkaya Stratigrafik Korelasyonu)

H. WEDDING

Divriği ile Oltu arasındaki kömür yataklarının teşekkülü, Toroslar'ın aşınmaya başlaması ile ilgili olup, kömür yatakları Toroslar'ın kuzey ön çukurunda meydana gelmişlerdir. Fosil ve polenler yardımıyla en Üst Oligosen’den Helvesiene kadar devamlı bir sedimantasyon oluşmuştur.

Güneybatıda Divriği ve kuzeydoğuda Oltu şehirleri arasında bulunan ve doğrultuda takriben 400 kilometrelik bir alanı kapsayan bölge bu makalede verilmektedir. Bu alan içinde, uzunca zamandan beri bilinen Uluçayır ve Selimoğlu (Sivas ilinin Divriği ilçesi) zuhurları ile Kemaliye ilçesindeki (il Erzincan) Başpınar zuhuru, Aşkale (il Erzurum) ilçesindeki Kükürtlü zuhuru ve Oltu ilçesindeki (il Erzurum) Sütkans ve Balkaya zuhurları yer almaktadır.


KAYNAK 

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/600688



Selimoğlu (Sivas-Divriği) kömür sahası ve kömürlerin petrografik özellikleri

 

Proje çalışması kapsamında Selimoğlu (Sivas-Divriği) kömür havzasının 355 km2'lik 1/25000 ölçekli jeolojik haritası yapılmış ve bölgenin stratigrafisi belirlenmiştir. Bölgenin temelini Üst Kretase yaşlı Divriği Ofiyolit Karışığı oluşturmaktadır. İçinde kömürlü çökellerin bulunduğu Üst Miyosen yaşlı Oğulbey Formasyonu incelenen alanda Hantepe kireçtaşı, Selimoğlu ve Hanioğlu üyelerine ayrılarak incelenmiştir. Ayrılan bu üyeler dikey yönde birbirine geçişlidir. Hantepe kireçtaşmm acı göl ortamında, Selimoğlu üyesinin delta önü, alt delta düzlüğü ve göl kıyısı ortamında oluştuğu, Hanioğlu üyesinin ise tatlı göl ortamında geliştiği saptanmıştır. Oğulbey Formasyonunun oluşumundan sonra kömür havzasında andezitik-dasitik bileş imli volkanik faaliyet oluşmuştur. Bu volkanitlerin Oğulbey Formasyonunda dom yapısını ve bölgede normal fayları oluşturduğu saptanmıştır. Bu volkanik faaliyetlerden sonra bölgede Alt Pliyosen yaşlı Yamadağ bazaltik lav akıntıları görülmektedir.

Kömürlerin havada kuru bazda ortalama nem 1.68%, kül 24.04%, uçucu madde 39.12%, toplam kükürt içerikleri 5.64% ve alt ısı değerleri 5792 Kcal/kg'dır. Kuru-külsüz bazda ortalama karbon, hidrojen, oksijen, azot ve kükürt içerikleri ise sırasıyla 77.51, 5.97, 7.97,1.33 ve 7.62 % 'dır. İncelenen bu kömürlerde yüksek kül içeriğinin olmasına karşın yüksek ısı değerinin görülmesi bu kömürlerin oluşumlarından sonra volkanik faaliyetlerden etkilendiğini göstermektedir.

İşletilen kömürlerde hüminit grubunun (57.28-73.08 %, ört. 66.83%) en önemli maserali oluşturduğu ve liptinit grubu (3.24-15.97%, ört. 5.83%) ile inertinit grubunun (0.00-7.97%, ört. 3.14%) daha az bulunduğu tesbit edilmiştir.

Mineral madde (18.29-32.80%, ört. 24.20%) ise diğer ikinci önemli bileşeni oluşturmaktadır. Mineral maddesiz bazda ise sırasıyla ortalama hüminit, liptinit ve inertinit içeriği 88.21, 7.62 ve 4.17% olarak hesaplanmıştır.

Çalışma kapsamında kömürlerde eu-ulminite A (düşük yansımalı) ve eu-ulminite B (yüksek yansımalı) ve gelinitin (telogelinit) rasgele yansımaları ölçülmüştür. Ortalama yüzde değerler eu-ulminite A, B ve gelinitte sırasıyla 0.55, 0.66 ve 0.77 % olarak bulunmuştur. Kömürlerde yüzde ortalama ülminit yansıması 0.61 % olarak hesaplanmıştır. Bu değere göre kömürleşme derecesinin ASTM sınıflamasında Alt Bitümlü A Kömür ve DÎN sınıflamasında Parlak Kahverengi Kömür bölgesinde olduğu saptanmıştır.


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Geological Methods in Mineral Exploration and Mining / Roger Marjoribanks

Resim
Geological Methods in Mineral Exploration and Mining Roger Marjoribanks Second Edition This book is written as a practical field manual to be used by geologists engaged in mineral exploration. It is also hoped that it will serve as a text and reference for students in Applied Geology courses of universities and colleges. The book aims to outline some of the practical skills that turn the graduate geologist into an explorationist. It is intended as a practical “how to” book, rather than as a text on geological or ore deposit theory. YAYINA ULAŞMAK İÇİN: (1) https://link.springer.com/content/pdf/bfm:978-3-540-74375-0/1?pdf=chapter%20toc
Devamı

Baz metal yataklarının uzaktan algılama ile belirlenmesine bir örnek: Hakkari güneyi…

Resim
Baz metal yataklarının uzaktan algılama ile belirlenmesine bir örnek: Hakkari güneyi… H. A. Baran Ülkemizin önemli metalojenik kuşaklarından birinde yer alan bölge baz metaller açısından potansiyeli yüksek alanlar arasında yer almaktadır. İnceleme alanı ve çevresinde hali hazırda keşfedilmiş ve/veya işletilen 20 adet maden yatağı mevcuttur. Bunlardan 5 tanesi endüstriyel hammadde ocağı (mermer), 15 tanesi (10 Pb-Zn, 2 Cu, 3 Cr) ise metalik maden yataklarıdır. Uzaktan algılama ile maden aramada yaygın olarak kullanılan tekniklerden birisi de alterasyon tespitidir. Çalışma alanındaki madenler uzaktan algılama çalışmalarında yüksek başarı oranı ile tespit edilebilen demir veya demirli mineral içermektedir. Landsat 8 uydu görüntüsü üzerinde uzaktan algılama teknikleri (band oranlaması, kontrast germesi, renkli kompozit görüntü oluşturma) kullanılarak Hakkâri’de hali hazırda mevcut veya işletilen maden yataklarının konumları başarılı bir şekilde belirlenerek, 2 yeni potansiyel sahanın tesp...
Devamı

Çatalçam (Soma-Manisa) Au-Pb-Zn-Cu cevherleşmesinin jeolojik, mineralojikpetrografik ve sıvı kapanım özellikleri

Resim
Çatalçam (Soma-Manisa) Au-Pb-Zn-Cu cevherleşmesinin jeolojik, mineralojikpetrografik ve sıvı kapanım özellikleri Ramazan SARI, Şahset KÜÇÜKEFE, Gülcan BOZKAYA, Ömer BOZKAYA, Fatih BADEMLER, Zehra DEVECİ ARAL, Elif Dilek BAYRAKÇIOĞLU, Cahit DÖNMEZ ve Serkan ÖZKÜMÜŞ İnceleme alanı, Biga yarımadasının güneydoğusunda yer almaktadır. Arazide, sondaj ve laboratuvar çalışmalarıyla bölgede daha önce tanımlanmamış, Alt Miyosen ve öncesi birimleri kesen ve Au, Pb, Zn ve Cu anomalileri içeren diyorit porfir sokulumunun varlığı belirlenmiştir. Porfiri kütle ve sokulduğu çevre kayalar içinde birbirini kesen ve/veya iç içe geçmiş potasik, piropilitik, fillik ve arjilik alterasyon zonları gelişmiştir. Diyorit porfir ve yan kayada nabit altın, gümüş, pirit, kalkopirit, sfalerit ve galen içeren damar-damarcıklar gelişmiştir. Damar-damarcıklar derinlerde ondülasyonlu kuvars, orta ve üst seviyelerde masif kuvars, kalsit, dolomit ve barit dolguludur. Sfalerit, kuvars ve baritlerde yapılan sıvı kapanı...
Devamı

ALACAKAYA (ELAZIĞ) MERMERİNDE GULEMAN OFİYOLİTİNİN MUCİZESİ

Resim
Elazığ ili Alacakaya (Guleman) ilçesinde bulunan ve “Elazığ Vişnesi” olarak adlandırılan mermerin ünü ülkemiz sınırlarını aşmıştır. Literatürde “Rosso Levanto” olarak bilinen volkano sedimanter tektonik breş bölgede mermer olarak üretilmektedir. 1980’li yıllarda başlayan bir serüvenin ürünü olan Rosso Levanto günümüzde dünyanın en önemli yapılarında karşımıza çıkmaktadır. Elazığ vişnesi olarak bilinen breşik mermerler, Alp-Himalaya Orojenezine bağlı olarak oluşan ve Hatay, Adana, Elazığ, Ağrı doğrultusunda uzanıp İran’da son bulan kuşak içerisinde yer almaktadır. En iyi breşik mermerlerin oluştuğu yer Alacakaya (Guleman, Elazığ) bölgesidir. Guleman yöresinde yüzeyleyn ultramafik-mafik kayaçlar, tektonik dilimlenmeyle parçalanmış eksik dizi bir ofiyolit topluluğu olarak tanımlanmış ve “Guleman Ofiyoliti” olarak adlanmıştır (Özkan, 1982). Guleman (Alacakaya-Elazığ) bölgesini oluşturan litolojik birimler yaşlıdan gence doğru; Paleozoyik yaşlı Bitlis Metamorfitleri, Üst Kretase yaşlı ...
Devamı

Tectonic Triggers for Postsubduction Magmatic-Hydrothermal Gold Metallogeny in the Late Cenozoic Anatolian Metallogenic Trend, Türkiye

Resim
  Tectonic Triggers for Postsubduction Magmatic-Hydrothermal Gold Metallogeny in the Late Cenozoic Anatolian Metallogenic Trend, Türkiye Fabien Rabayrol, Craig J.R. Hart, and Robert A. Creaser   The newly defined, 1,500-km-long, late Cenozoic Anatolian metallogenic trend of Turkey is the central segment of the western Tethyan metallogenic belt and formed after the closure of the southern Neotethys Ocean. Mineral deposit discoveries along this trend show that the Oligocene to Miocene igneous units are highly prospective for gold-rich porphyry- and epithermal-style mineralization (~27 Moz) but that copper endowment is poor. However, the temporal and spatial constraints on late Cenozoic gold districts and isolated prospects and their tectonic affinity are poorly known, despite recent efforts. We herein provide new U-Pb and Re-Os age data and field observations from Miocene gold prospects and deposits throughout the Anatolian trend, which we interpret together with previousl...
Devamı